September 18, 2012
Η Βασιλική Ρεντούμη παρουσίασε με επιτυχία το διδακτορικό της στην 7μελή επιτροπή την Τετάρτη 27 Ιουνίου 2012, στις 12:30 μ.μ., στο κτήριο του Πανεπιστημίου Αιγαίου στην Αθήνα, Βουλγαροκτόνου 30, 1ος όροφος.
Περίληψη Διδακτορικής Διατριβής:
Η γλωσσική διαίσθηση υπαγορεύει ότι η μεταφορική γλώσσα και δη οι μεταφορικές εκφράσεις είναι φορείς υποκειμενικότητας και φέρουν άποψη. Στα πλαίσια της παρούσας διατριβής παρουσιάζεται η έρευνα που διεξήχθη στον τομέα της Ανάλυσης Άποψης και έχει ως στόχο τον εντοπισμό της άποψης του συγγραφέα (θετικής/αρνητικής) όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τις προτάσεις που περιέχουν μεταφορικό λόγο (μεταφορικές εκφράσεις).
Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να αποδειχθεί πειραματικά και να ενισχυθεί περαιτέρω η αρχική υπόθεση εργασίας που υποστηρίζει ότι η μεταφορική χρήση της γλώσσας συνυφαίνεται με την υποκειμενικότητα και φέρει συναρτήσει του περικειμένου στο οποίο εμφανίζεται θετικό ή αρνητικό προσανατολισμό άποψης. Για το σκοπό αυτό αξιοποιούνται οι σημασίες των μεταφορικών εκφράσεων ως δείκτες άποψης.
Στην παρούσα διατριβή μελετώνται και προτείνονται μέθοδοι για την ανάλυση άποψης προτάσεων στις οποίες κυριαρχεί ο μεταφορικός λόγος. Εξετάζονται προς αυτή την κατεύθυνση μέθοδοι που στηρίζονται αμιγώς σε τεχνικές μηχανικής μάθησης, αλλά παράλληλα εξετάζεται η δυνατότητα συμπληρωματικότητας μεθόδων μηχανικής μάθησης, με μεθόδους που στηρίζονται στην εφαρμογή κανόνων για την ανάλυση άποψης.
Με βάση τα πορίσματα της πειραματικής αξιολόγηγης, στα πλαίσια τις παρούσας διατριβής, προτείνεται μία μέθοδος που στηρίζεται στη μηχανική μάθηση η οποία χρησιμοποιεί τεχνικές αποσαφήνισης εννοιών λέξεων με στόχο την απόδοση προσανατολισμού άποψης σε επίπεδο σημασίας παρά σε επίπεδο λέξης. Ο προσανατολισμός άποψης σε επίπεδο πρότασης καθορίζεται χρησιμοποιώντας τον επιμέρους προσανατολισμό άποψης για κάθε σημασία συνδυαζόμενο με επιπλεόν περικειμενική πληροφορία. Επιπλέον προτείνεται και εξετάζεται η έννοια της συνέργειας μεταξύ μεθόδων μηχανικής μάθησης και κανόνων. Μια τέτοια συνέργεια καθίσταται αποτελεσματική για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η μέθοδος μηχανικής μάθησης αδυνατεί να λάβει κατηγορηματική απόφαση σχετικά με τον προσανατολισμό άποψης οδηγούμενη σε λανθασμένη κρίση. Η μέθοδος που στηρίζεται στην εφαρμογή κανόνων καλείται να αντιμετωπίσει αυτές τις οριακές περιπτώσεις, οι οποίες κρίνονται ως φορείς ήπιας μεταφορικότητας.
Για κάθε μέθοδο που παρουσιάζεται παραθέτουμε εκτενή πειραματικά αποτελέσματα και συμπεράσματα για τις δυνατότητές της. Επιπλέον πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν ότι οι προτεινόμενες μέθοδοι είναι αποτελεσματικές όταν αξιολογούνται σε σώματα κειμένων που ποικίλουν ως προς το ύφος (δημοσιογραφικό, ανεπίσημο), ως προς τη θεματική και το είδος της γλώσσας που χρησιμοποιούν (κυριολεκτικό, μεταφορικό), γεγονός που ανοίγει το δρόμο για μια πιο γενικευμένη και άμεση χρήση των προτεινόμενων μεθόδων και που τις καθιστά ανταγωνιστικές στο χώρο της ανάλυσης άποψης.